|
|
2005-05-01
NAAR DE GRENS VAN HET FILIOQUE
4.
De giromaten maken ons elke keer weer miljonair. Nog een paar maanden en dan schrappen ze vier nullen, zodat de prijzen leesbaarder worden. De meeste winkels lopen daar al op vooruit. Het besef dat we telkens een gemiddeld Roemeens maandsalaris uit de muur trekken, is natuurlijk gênant. Voor mensen uit de Eurozone is dit land nog steeds verbazingwekkend goedkoop. De Roemenen zelf denken daar wel anders over.
Voor de restaurants en andere horecagelegenheden zijn we dan ook welkome gasten. Toen mijn broer zo’n zeven jaar geleden voor het eerst in Roemenië was, kon je nergens behoorlijk eten. De enige uitzondering was een eethuis ergens op het platteland, gedreven door ….precies: een dominee.
Nu is dat anders en ook de bediening heeft zijn communistische verleden afgezworen. Omdat we het ons beiden goed laten smaken, is het niet moeilijk om het uit eten gaan te verkiezen boven de maaltijden die we gratis op het instituut kunnen nuttigen.
Van sommige eetgelegenheden gaat de geschiedenis terug tot vóór 1914. Omdat het interieur de storm der tijden soms opvallend goed heeft doorstaan, geniet je daar de maaltijden in het decor van een Sissyfilm. Andere lokaliteiten hebben zich al aardig aangepast. In de eetkelder waar onze voorkeur het meest naar uitgaat, zingt een meisje vanonder een onafscheidelijke herenhoed verstilde jazzballaden bij de piano. Het doet geen afbreuk aan het eten.
De mensen die je in zulke gelegenheden ontmoet, vormen natuurlijk niet de doorsnee van de bevolking. Daarvoor moet je naar de markt die elke werkdag wordt gehouden op een onoverzichtelijk terrein dat zich om een paar hoge, moderne gebouwen slingert. Het ligt achter het instituut en vanuit ons raam dat uitkijkt op het rommelige achterterrein, zien we al vroeg mensen die kant oplopen.
Behalve de mensen die van het platteland zijn gekomen om hun landbouwproducten te verkopen, vind je er kooplui met alle denkbare waren. Vooral kleren en schoenen, maar de stallen met telefoons en andere elektronische snuisterijen zijn ook goed vertegenwoordigd. Er worden ook veel bloemen verkocht. Duur, zelfs voor ons, zoals we merken als we voor iemand een boeketje meenemen. Rond de markt hangen allerlei mannen met onduidelijke oogmerken. Ongetwijfeld veel zigeuners. Onbedoeld krijg ik het met een paar aan de stok die denken dat ik hen op de foto wil zetten. Met obscene gebaren maken ze duidelijk daar niet van gediend te zijn. Gelukkig kan ik met een verontschuldiging me snel van hen afmaken.
De markt heeft iets smoezeligs en straalt ondanks enkele vlotte verkopers en de uitgestalde waren armoede uit. Vooral in de eerste week van ons verblijf in Roemenië is het nog vinnig koud ondanks de zon en dat maakt de mensen er niet vrolijker op. Diep in hun kragen weggedoken onder hun hoge astrakanmutsen staan ze bij de kramen of zoeken ze hun weg door de menigte. Die bontmutsen geven het hele tafereel een onmiskenbaar Balkanaccent. Ze bepalen het beeld van de voetgangersmassa door de hele stad. Later leer ik dat je er een Roemeense en een Hongaarse variant van hebt. De Roemeense cusma is hoog en rond en heeft in de verte iets weg van een Turkse fez. De Hongaarse kucsma is langwerpiger en maakt door zijn brede zoom een veel gecultiveerder, zeg maar burgerlijke indruk. Mijn voorkeur (ik zag er al snel een mooi reiskado voor mijn zoons in) gaat duidelijk uit naar de Ceausescuversie. Helaas blijkt die nergens in Cluj te krijgen. Waarschijnlijk omdat het begin maart is. In de herfst zal dat wel anders zijn. (Uiteindelijk vind ik op de toeristenmarkt van Bran een exemplaar. Jammer genoeg te klein voor de koppen van mijn kinderen).
-
BOERENMARKT
Elke kraam is een stilleven:
wat rapen, piepers, kropjes sla.
En ogen, die daarachter zweven,
vermoeid en oud, die niets ontgaat.
-
Ons raam kijkt uit naar achteren
op alle achtergronden van dit land,
aanslibbinglaag van een neerslachtige
achtergelatenheid, van onderweg gestrand.
Een afgesloten hek geeft toegang tot de straat.
Daarachter zie je stoeten mensen lopen
met allemaal dat tegen weten hopen
waarmee je je hier door het leven slaat.
>inhoud
|
|
|
